Kontrata e sihirbërësit dhe shejtanit
Sihri është një lloj shkathtësie dhe njohuri që fitohet me mësime e ushtrime, pas bërjes apostazi (kufër) si kusht për të hyrë në fshehtësitë e magjisë së zezë, e cila ndalohet rreptësisht me Sheriat. Kjo është një kontratë e sihirbërësit me xhinin/shejtanin, që në një mënyrë të caktuar të magjepset ndonjë person, siç shkaktohet me sihër; impotenca, dhembja e kokës. Migrena, marrja e të folurit, paralizimi i pjesërishëm apo total etj. Krejt kjo bën pjesë në sihër, ku sihirberësi e përdor xhinin ose shejtanin si hadimus – sihër (shërbëtor magjie) dhe e drejton atë me sihër në personin e caktuar me të cilin ai lidhet, kyn në trupin e tij dhe shkakton simptomet e sëmurjeve të përmendura. Sihirbasi në këtë rast është projektues i gjendjes së sëmundjes, kurse xhini realizues praktik i projektit të tij. Në përgatitjen e sihrit shfrytëzohen gjëra të ndryshme që i përkasin të sëmurit (sulmuarit), siç janë: teshat, flokët, thonjtë e të ngjashme. Pastaj, sihri i përgatitur futet në gropë apo fshehet, pas këndohet apo bëhen ritualet e caktuara magjike që përmbajnë elemente apostazie. Pas kësaj xhini e zbaton pjesën e vet të punës që e ka pranuar ta bëjë me kryerjen e ritualit të caktuar dhe këndimit të sihirbërësit.
Thirrja e xhinit dhe kontrata në mes sihirbërësit dhe xhinit bazohet pikërisht në fjalë e vepra të apostazisë.
Sihri përgatitet në bazë të dëgjueshmërisë dhe adhurimit të shejtanit. Dëshira më e madhe e shejtanit është që t’i kthejë njerëzit nga adhurimi i drejtë i All-llahut të Madhërishëm dhe t’i shtijë në ujërat e apostazisë. Në këtë drejtim ka paramenduar forma, rrugë e programe të mrekullueshme të veprimit që shpiejnë, në konsekuencën e fundit, në kufër.
Ibni Tejmije shkruan:
“Shejtani mundohet që të mashtrojë çdonjërin, mvarësisht prej aftësisë dhe postit të tij. Atyre që adhurojnë e i luten diellit, hënës e yjeve, shejtani iu paraqitet në formën e mashtrimit ashtu që ata e mbajnë si yllësi shpirtërore. Edhe pse shejtani i ndihmon njeriut në realizimin e disa qëllimeve, kjo vetëm i shërben atij që ta dëmtojë shumëfish…”
Shejtani, në esencë, është i keq i prishur, i cili e don të keqen e të shëmtuarën në çka ai kënaqet. Ai i don ata që janë të ngjashëm si ai dhe të cilët i afrohen duke bërë mëkate e ligësi, andaj në atë drejtim i ndihmon duke korresponduar me ta në formë të shpirtit që i shtyn të mendojnë se bëhet fjalë për melek (engjull).
Të fshehtat që i përcjellin shejtanët
Shejtanët e kanë lajmëruar El-Esved El-A’nsiun, që ka pohuar se është pejgamber, për disa fshehtësi. Madje muslimanët u frikësuan se shejtanët do ta lajmërojnë për atë që ata rrëfejnë për të. Megjithatë, gruaja e tij, duke parë se ai është kafir, u ndihmoi atyre ta kapin e ekzekutojnë. Edhe Musejleme Kedhabi ka pasur, poashtu, ndihmës në formë të shejtanëve që e kanë lajmëruar për disa fshehtësi. Kështuqë, në kohën e Abdulmelik Mervanit, Haris Dimeshkiu e shpalli veten si pejgamber. Shejtanët e kanë ndihmuar në atë mënyrë sa që nuk ka mundur ta arrijë as arma. Mermeri do të fliste duke lëvduar Zotin sikur ai ta përkëdhelte me dorë. Njerëzit i shikonin kalorësit qiellorë për të cilët ai thoshte se janë melekë. Kur muslimanët arritën ta kapin, një ushtar dashti ta shpojë me shtizë, mirëpo ajo nuk e arrinte, abdulmeliku i tha: “Nuk e ke përmendur emrin e All-llahut. Përmende emrin e All-lahut!” Kur ai e përmendi emrin e All-llahut, atëherë shtiza e shpoi atë.
Shejtanët kanë mundësi t’i njohin ca fshehtësi në mënyrën tashmë të sipërshënuar, e që përcillet në një hadith të besueshëm të Ibën Abbasit, të cilin e shënon Muslimi.
I pari që ka pohuar në Islam se i vijnë shpirtërat dhe i drejtohen, ka qenë El-Muhtar bin Ubejd Eth-Thekafiu, i kanë thënë Ibën Omerit dhe Ibën Abbasit se El-Muhtari pohon se i vjen shpallja dhe se si i vijnë (qenie shpirtërore), andaj ata thanë: “Është e vërtetë!”, duke sjellë ajetet e sures Esh-Shuara dhe El-En’am: (shih Kur’anin, 26:221-223 dhe 6:121)
Ekzistojnë tri mendime mbi veprat që duken si vepra mbinatyrore:
– Të parët mendojnë se vepra mbinatyrore nuk mund të bëjë askush tjetër përveç pejgamberëve.
– Të dytët, poashtu, mendojnë se çdonjëri tek i cili ndodhin vepra mbinatyrore është i zgjedhur i Zotit, madje edhe nëse është i krishterë apo idhujtar.
– Të tretët mendojnë (gjë që është edhe e saktë) se ndihmës të jomuslimanëve, idhujtarëve, asketëve të tyre, kitabive e të tjerëve, në realitet janë xhinët e shejtanët që janë nga lloji i tyre (jomuslimanë, pabesimtarë), e jo nga të zgjedhurit e Zotit.
Ibën tejmije mes tjerash përmend se veprimet dhe gjendjet shejtanore më të fortë i përmban dëgjimi i këngëve dhe dëfrimi, gjë që është praktikë e lashtë e idhujtarëve që përmendet në Kur’an: (shih Kur’anin, 8:35)
Ibën Kethiri konsideron se kërcënimi i tillë me dënim ndaj idhujtarëve është realizuar tashmë në këtë botë në betejën e Bedrit, në formë të robërimit dhe vrasjes së tyre. Ky është edhe mendimi i Ibën Xherir Et-Taberiut.
Pra, britmat, fishkëllimat dhe duartrokitjet kanë qenë (dhe kanë mbetur) si praktikë e “ritualeve” të pabesimtarëve. E sa i takon ibadetit të Pejgamberit a.s. dhe të as’habëve të tij është në formë të namazit, këndimit të Kur’anit, dhikrit e të ngjashme. Pejgamberi a.s. dhe shokët e tij asnjëherë s’kanë organizuar festivale të muzikës e këngës, por, kur janë gjetur bashkërisht, e kanë zgjedhur ndonjërin me zë të bukur që t’iu këndojë Kur’an. Ibën Omeri i ka thënë Ebu mUsa El-Esh’ariut: “Na e përkujto neve Zotin tonë!” Atëherë Ebu Musa do të këndonte Kur’an kurse të tjerët do të dëgjonin. Edhe Pejgamberi a.s. ka kërkuar prej Ibni Mes’hudit që t’i këndojë Kur’an…
Aspekti juridik i vënies së xhinit në shërbim të njerëzve
Ai që e përdorë xhinin dhe e urdhëron të kryejë ato ibadete e ceremoni që ka urdhëruar All-llahu dhe i Dërguari i Tij, bën pjesë në robërit e mirë dhe të zgjedhur të All-llahut.
Ai i cili i shfrytëzon në gjëra të lejuara është në shkallën e atij që i shfrytëzon njerëzit në punë të lejuara.
Ai i cili i përdorë për qëllime të palejuara, është mëkatar, kurse ai që i përdorë për të bërë apostazi (kufër) edhe vet bëhet kafir etj.
Mirëpo, ai i cili i përdorë ata për disa qëllime mbinatyrore, duke mos e njohur sa duhet Sheriatin dhe duke menduar se ato janë keramete (sikur ta bartin prej nje vendi në vend tjetër ose ta çojnë në haxhxh etj.) s’din të bëjë dallimin e mashtrimeve shejtanore prej kerameteve.
Edhe Pejgamberit a.s. i është bërë sihër
Pëjgamberit a.s. i është bërë sihër në qime të flokëve të kokës dhe të mjekrrës së tij, të cilat robëresha e tij ua ka dhënë çifutëve. Meleku Xhubril e ka lajmëruar Pejgamberin a.s. për vendin e sihrit dhe ai e ka dërguar Aliun, Ammar b. Jasirin dhe Zubejrin që ata ta nxjerrin dhe ta shkatërrojnë. Xhibrili ia ka kënduar rukjen me suret “El-Mua’vvidhetejn”, por edhe Pejgamberi a.s. vetë ia ka lexuar vetes dhe është shëruar.
Nga hadithi i lartëpërmendur kuptohet se për të shkatërruar sihrin dhe për t’u shëruar me sukses nga ai, duhet ndërmarrë hapat e caktuar:
1. Kërkimi dhe gjetja e vendit ku është fshehur sihri, nxjerrja dhe shkatërrimi i tij, është mënyra më efikase e shërimit, pas çkahit i sëmuri ndjehet sikur të jetë i liruar nga prangat.
2. Imunizimi dhe mburoja arrihet me këndimin e rukjes, e cila në mënyrë preventive të mbron nga veprimi i sihrit ose të shëron nga ai, nëse tashmë është përgatitur.
3. Veprimi i sihrit ndjehet në trupin e personit, të cilit i është drejtuar sihri, për shkak të magjepsjes xhinore dhe pushtimit të trupit të të sëmurit. Me ekzorcizmin dhe përzënien e xhinit nga trupi i të sëmurit prishet edhe ndikimi i sihrit.
Llojet e sihrit
Ekzistojnë shumë lloje të sihrit në bazë të asaj që shkruajnë ekspertët, të cilët merren në mënyrë profesionale me këtë tematikë.
1. Sihri me të cilin bëhet ndarja në mes dy vetëve: ndarja e burrit dhe gruas, ndarja me dy ortakëve, fëmijëve e prindërve e të ngjashme.
2. Sihri i cili përmban gjendjen momentale (status-quo-në)
3. Sihri i cili shkakton sëmundje,
4. sihri i cili shkakton vdekje,
5. sihri që shkakton çmendurinë, përçarjen etj.
Përgatitja e sihrit (shtrignive), ta mësosh atë e t’ia mësosh dikujt tjetër mund t’i ketë dy aspekte juridike:
a) Sihri me të cilin bëhet kufër (apostazi)
Ky lloj i sihrit të nxjerr nga mbrojtja e Islamit, kurse përgatitet me ndihmën e xhinëve shejtanë, të cilëve, sehrbërësi, iu dorëzohet dhe lidh aleancë me ta, duke i adhuruar me rituale të ndryshme, gjë që është “mëkat i kobshëm”
Dënimi i sihirbërësit për bërje sihri
Dijetarët muslimanë, pra, me koncensus e kanë ndaluar këtë lloj sihri dhe kanë caktuar që sihirbërësi i cili merret me të duhet të ekzekutohet. Dënimin me vdekje të sihirbërësit e përkrahë e tërë plejada e dijetarëve muslimanë, siç janë: Omer b. El-Hattabi, Osman b. Affani, Hafsa, Omer b. Abdulazizi, Ebu Hanifeja, Imam Maliku e të tjerë, shafiu mendon që sihirbërësit të mos i shqiptohet dënim me vdekje vetëm për përgatitjen e sihrit, por atij t’i shqiptohet dënimi vetëm atëherë kur me magjinë në fjalë e ka mbytur ndonjë person. Sipas tij, vetëm në atë rast mund t’i shqiptohet dënimi me vdekje.
Në Kur’anin Famëlartë thuhet: (shih Kur’anin 2:102)
Buhariu shënon hadithin ku thuhet: “Largohuni nga mëkatet që çojnë në shkatërrim: politeizmi dhe sihri”.
Sipas normave të këtilla tradicionale tekstuale dijetarët mendojnë se sihirbërësi është pabesimtar, për ç’gjë duhet të dënohet doemos me vdekje, në historikun e të drejtës së Sheriatit ceket zbatimi i dënimit me vdekje ndaj sihirbërësit (magjistarit) nga ana e Omer b. El-Hattabit, Osman b. Affanit, Hafsës r.a., bashkëshortes së Pejgamberit a.s. dhe tjerëve.
Juristët këtë e arsyetojnë me argumentet vijuese:
1. Pejgambëri a.s. ka thënë, siç është shënuar në veprën “Mustedrek”: “Haddi (sanksion i caktuar) i sihirbërësit është goditja me shpatë”.
2. Ajeti mbi sihrin (El-Bekare:102) lajmëron se sihri nuk mund të sjellë dobi por vetëm dëm: (shih Kur’anin, 2:102) , Në një ajet në suren “Ta Ha” mohohet se do të ket sukses sihirbërësi: (shih Kur’anin 20:69)
3. Pejgamberi a.s. e ka shpjeguar se All-llahu i Madhërishëm s’e ka bërë të mundshëm e efikas shërimin me haram, përndryshe në të do të kishte kundërthënie. Kështu, Ibnul Kajjimi sjell një kaptinë të tërë me hadithe për ndalimin e shërimit me haram, ku, mes tjerash, në një transmetim thotë: “Mos u shëroni me haram (të ndaluarën)”.
b) Sihri me të cilin bëhet gjynah (mëkat) i madh
Lloji i këtillë i sihrit nuk trajtohet si apostazi (kufër) edhepse është mëkat i madh. Përgatitet në formë nyjesh magjike, me dua të papëlqyeshme etj., por pa rituale shejtanore, pa u dorëzuar e pa lidhë kontratë me xhinët. Te pjesa dërmuese e dijetarëve. Prej tyre veçojmë Ebu Hanifen, Malikun dhe, sipas mendimit të tij më të njohur, Imam Ahmedin, edhe sihirbërësi i këtillë duhet patjetër të dënohet me vdekje. Përgatitja e sihrit, poashtu, ta mësosh atë e t’ia mësosh dikujt tjetër, konsiderohet apostazi (kufër).
Shërimi nga pasojat e sihrit
Shërimi nga sihri mund të bëhet:
1. Me leximin e rukjes së vlefshme, dhikreve, duave, formulave mbrojtëse e të ngjashme, gjë që nga aspekti juridik është e lejuar me koncensus, krahas kushteve të njohura të cilat i kemi përmendur më lart.
2. Me metodën e sihrit, me të cilën shërohet veprimi i sihrit e, në të njëjtën kohë, shkatërrohet me influencën e shejtanëve pasi që i sëmuri ose sehirbërësi i bën lajka dhe i nënshtrohet me fjalë ose vepër apostazie, në mënyqë që t’i ndihmojë.
Shërimi me metodën e Sihrit
Për sa i përket metodës së këtille, ajo mund të manifestohet praktikisht në shumë mënyra:
1. Që sihirbërësi, pasi që t’i vijë në ndihmë xhini, shejtani, e lajmëron të sëmurin ose atë që kujdeset për të për vendin ku ndodhet sihri, madje, ndoshta edhe personin e cili e ka përgatitur atë, gjë e cila ia mundëson të sëmurit ta shkatërrojë e të shërohet.
2. Qe sihirbërësi me ndihmën e shejtanit/xhinit, ta gjejë sihrin gjatë kohës derisa i sëmuri ndodhet tek ai. Ndoshta edhe në rastin e parë edhe në të dytin, kohë pas kohe, ai këndon edhe ndonjë dua dhe ajet kur’anor, duke e fryrë të sëmurin që ai të fitojë bindje se kjo është mënyrë e lejuar e shërimit me Kur’an.
3. Qe sihirbërësi t’ia caktojë të sëmurit disa veprime, flijime ose rituale që në vete përmbajnë apostazi, siç është dhënia sakrificë (kurban) në emër të ndonjë xhini, sunduesit apo të parit të tyre, në emër të ndonjë njeriu e të ngjashme.
4. Që sihirbërësi t’i caktojë të sëmurit t’i thotë disa talismanë të pakuptueshëm shejtanor, “dua me mburoja” që të çojnë në apostazi, ose i përgatitë asi hajmalie, të cilën ai e varë në trupin e vet, në automobil, në shtëpi, në krevatin ku flen etj. Atë ndoshta e shkruan me gjak, me fëlliqësirë, me urinë e të ngjashme.
Mund të ndodh të arrihet shërim me metodën e sihrit. Megjithatë, këto mënyra përmbajne shumë veprime që janë në kundërshtim me Sheriatin dhe harame (ndalesa) të rënda., e të cilat janë:
a) shkuarja te sihirbërësi, magjistari, falltori dhe kërkimi i ndihmës prej tij etj., gjë e cila është haram (e ndaluar), pa marrë parasysh se a bëhet fjalë për shërim apo për diç tjetër;
b) përkrahja e haramit dhe pajtueshmëria me atë që nuk është e lejueshme;
c) përulja e sihirbërësit ndaj xhinit, shejtanit, ashtuqë ai pastaj të vëhet në shërbim të tij; e njëjta gjë mund të përcillet drejtëpërdrejtë ose tërthorrazi edhe tek i sëmuri, sepse ai pajtohet me atë forme të marrëdhënieve me shejtanin;
d) pranimi i të sëmurit dhe vërtetimi i falleve që ia serviron sihirbërësi dhe falltori;
e) shpërblimi i pagesa e sihirbërësit me shuma të mëdha parashë, gjë që është harxhim i pasurisë në qëllime haram etj.
Aspekti juridik për këtë lloj shërimi
Juristët muslimanë kanë qëndrime të ndryshme në pikëpamje të këtij lloji shërimi:
a) Lejimi
Është e lejuar të hiqet sihri me sihrin e atillë të njëjtë, atëherë kur i sëmuri ka haxhet (nevojë) dhe daruret (shtrëngesë) ose vetëm kur ai ka shtrëngesë. Ky pra, është mendim i disa juristëve hanbelitë. Ata këtë e arsyetojnë me argumentet vijuese:
1. Imam Ahmedi nuk ka dhënë asnjë fetva sa i përket kësaj çështjeje kur ia kanë përshkruar këtë mënyrë të shërimit. Ai vetëm është distancuar me fjalët: “Nuk e di ç’është ajo!” Sikur ta konsideronte atë haram, do të shqiptonte ndalesë eksplicite, sepse ka qenë i pyetur drejtëpërdrejtë për atë çështje.
2. Në hadithin autentik të Se’id b. El-Musejjebit, kur është pyetur për shërimin dhe heqjen e sihrit nga i magjepsuri, ai është përgjigjur se një gjë e tillë nuk do ta pengonte. Ai ka thënë: “Ajo që sjell dobi nuk është e ndaluar”. Ai edhe në verzionet e tjera të këtij transmetimi ka lejuar shkuarjen tek ai që do ta heqë sihrin. El-Haseni e ka qortuar një veprim të tillë duke konsideruar se atë shkathtësi e din vetëm sihirbërësi. Se’idi në atë është përgjigjur: “S’pengon heqja e sihrit! All-llahu e ka ndaluar vetëm atë që bën dëm, e nuk e ka ndaluar atë që sjell dobi”.
3. Domethënia e përgjithshme e transmetimit, të cilin e shënon Muslimi nga Xhabiri, të udhëzon në atë. Pejgamberi a.s. ka thënë: “Ai që mund t’i ndihmojë vëllait të vet, le t’i ndihmojë”.
4. Kjo, pra, është e lejuar për zor, në shtrëngesë. Ashtu si është lejuar për zor të hahet coftina e ndaluar, poashtu, për zor është lejuar të shkohet te sihirbërësi për t’u shëruar, në atë mënyrë që të rreegullohen raportet e çrregulluara midis burrit e gruas ose për t’u shëruan nga impotenca, pastaj për rastet kur është në pyetje dobia e njerëzve. Sheriati i ka lejuar gjërat e ndaluara për zor, për të larguar dëmin më të madh.
5. tregohet nga Aisheja se i ka lënë testament robëreshës për ta liruar pas vdekjes së saj. Ajo, për këtë shkak i bën sihër dhe Aisheja r.a. sëmuhet. Të afërmit e saj kanë shkuar tek ai që është marrë me heqjen e sihrit. Ai i ka lajmëruar për përgatitësen e sihrit me këto fjalë: “Më keni ardhur për çështjen e gruas, të cilës i ka bërë sihër robëresha. Në dhomën e asaj robëreshe tash është duke urinuar një femijë”. Aisheja urdhëroi t’ia sjellin robëreshën dhe ajo pranoi se i ka bëre sihër. Atëherë urdhëroi që atë t’ua shesin beduinëve, të cilët kanë qenë të njohur me sjelljet e tyre të vrazhdta ndaj robërve.
Logjika e dëshmisë së këtillë qëndron në faktin se personi i cili është marrë me heqjen e sihrit i ka lajmëruar të afërmit e hazreti Aishes edhe për gjërat “e panjohura”: për kënd bëhet fjalë, kush është i sëmurë, kush e ka përgatitur sihrin, çka ndodh me përgatisësen e sihrit në atë moment, çka mund të bëjë vetëm personi që është në kontakt me xhinët. Pasi që Aisheja r.a. nuk e ka kundërshtuar mënyrën e marrjes së këtyre informatave, kurse mënyra e tillë ka qenë shkuarja te njeriu që është marrë me heqjen e sihrit, do të thotë se ajo mënyrën e tillë nuk e ka konsideruar si të ndaluar.
b) Ndalimi
Marrë në përgjithësi, është e ndaluar heqja e sihrit me sihër ose me shtrigni të panjohura e të pakuptueshme, qoftë edhe për zor apo pa zor. Ky është mendim i ulemave të ummetit islam. Ibën Tejmije dhe Ebul I’zzi vërtetojnë se kjo bëhet për shkak se shërimi me sihër përmban apostazi. Andaj është i ndaluar, madje edhe çdo fall tjetër i pakuptueshëm, në të cilin mund të ketë apostazi të fshehur. Për këtë ka shumë argumente:
1. Shumë norma të sunnetit drejtojnë në ndalimin:
– E shkuarjes te sihirbërësi.
– E shkuarjes te magjistari,
– E shkuarjes tek ata që shikojnë në filxhan të kafesë,
– E shkuarjes tek ata që nxjerrin fall etj.
– E pranimit dhe vërtetimit të informatave të tyre për fshehtësitë,
– E interesimit dhe kërkimit prej tyre që të heqin sihrin ose për të marrë ndonjë informatë, e të ngjashme. Muslimi shënon hadithin, në të cilin thuhet: “Mos i vizitoni sihirbërësit dhe falltorët”,
“Kush shkon te falltori dhe e pyet diçka, nuk i pranohet namazi për katërdhjetë ditë”.
2. Vizita e atyre kategorive të njerëzve, paguarja e shërbimeve të tyre etj., konsiderohet ndihmë dhe nxitje e magjisë së zezë, pra, detyrim i njerëzve ne shërbime të tilla, e në Kur’an thuhet: (shih Kur’anin , 5:2)
3. Pejgamberi a.s. e ka pasë ndaluar në mënyre eksplicite të ashtuquajturën nushre. Kur e kanë pyetur për të, iu ka thënë “se ajo është punë shejtani”. Nushra ka qenë heqje e sihrit në mënyrën xhahilije, paraislamike si dhe shërim me ndihmën e xhinit, duke përdorë nuska e talismanë të ndryshëm xhinorë, duke kërkuar mbrojtjen e tyre etj.
4. Natyrisht, kur rukja, pra ne këtë rast nushra paraislamike përmban forma të apostazisë, atëherë statusi i saj juridik bie në ndalesën e përgjithshme të shërimit me haram, që është cekur në mënyrë eskplicite në shumë hadithe, siç janë: “Mos kërkoni shërim në haram”, “All-llahu nuk e ka bërë që ilaçin ta gjeni në atë që përndryshe është e ndaluar” e të ngjashme.
Analiza e dëshmive dhe mendimi i zgjedhur për shërimin me metodën e sihrit
Në dritën e argumenteve të besueshme është e preferueshme dhe mendim i drejtë ndalimi i rreptë i shërimit me sihër. Kurse, sa u përket “argumenteve” të përmendura, ata me të cilët është bërë përpjekje të lejojet shërimi i sihrit me sihër, do të thotë, s’janë të qëndrueshëm na krahasim me argumentet tekstuale, tradicionale të cilët e ndalojnë atë.
a) Shtyerja e tyre që Imam Ahmedi të ngurrojë të japë gjykimin e vet për rastin e përshkruar s’lidhet me kurrfarë norme, e aq më tepër nuk përmban leje. Imam Ahmedi, si një nga autoritarët e mëdhenj të hadithit, madje transmeton hadithin, të cilin e kemi cituar, e në të cilin ndalohet në mënyrë eksplicite nushra paraislame dhe trajtohet si “punë shejtani”.
b) S’bëhet asnjë përpjekje për lejim në hadithin e Se’id b. El-Musejjenit nga fjalët e të cilit kuptohet se rukje e lejuar është ajo e cila sjell dobi, në realitet ajo e cila është e lejuar me Sheriat.
c) Tentimi për futjen e shërimit të sihrit me sihër nën normën juridike se “shtrëngesa (uzri) e lejon të ndaluarën”, nuk qëndron, sepse shërimi sipas Sheriatit s’bie ne statusin e obligimit por të lejimit, andaj analogjikisht s’mund të krahasohet me rastin e shtrëngesës për ngrënien e mishit të ndaluar, ngase shërimi mund të bëhet në mënyrë të arsyeshme e të lejuar me Sheriat, duke kënduar rukjen kur’anore, ashtuqë s’ka nevojë për përdorimin e mënyrës së ndaluar që e zbaton sihirbërësi.
d) Sa i përket transmetimit për robëreshën, e cila i ka bërë sihër Aishes r.a. dhe sjelljes rreth shërimit të saj, nga ai nuk kuptohet se Aisheja është shëruar me ndihmën e sihirbasit. Përkundrazi, nga verzionet tjera të këtij hadithi, kuptohet se mjeku i konsulltuar në fjalë ka qenë sindian “për të cilin është dëgjuar se shëron”. Nuk përmendet se ai ka qenë sihirbërës apo magjistar. Ajo që “e ka qëlluar ose ka paraparë disa fshehtësi” edhe nuk ka qenë fshehtësi, sepse nga transmetimi kuptohet se informatat e tilla ka mundur t’i dijë e t’i marrë prej atyre të cilët e kanë lajmëruar për Aishen r.a. Nga transmetimi kuptohet vetëm ajo se ai ka lajmëruar se Aisheja është në gjendje të një lloj sihri. Prej tij nuk është kërkuar që t’ia heqë sihrin Aishes, as prej vetë robëreshës, e cila ka pranuar se ka përgatitur sihër. Aisheja r.a. atë e shiti dhe një kohë qëndroi e sëmurë, derisa nuk ia tregoi All-llahu i Madhërishëm në ëndërr mënyrën për t’u shëruar, shëndoshjen duke u larë në ujë të sjellur nga tre burime, gjë të cilën ajo e bëri praktikisht dhe u shëndosh plotësisht.
Me këtë shlyhen dëshmitë e lejimit të shërimit të sihrit me sihër dhe preferohet mendimi i juristëve muslimanë, të cilët e ndalojnë atë rreptësisht.
Procesi i shërimit të sihrit
Vetëm shërimi i sihrit, i cili është identik sikur shërimi na sar’aja, përbëhet pre tre stadesh:
1. Përgatitja për shërim
2. Procesi i shërimit duke lexuar rukjen tashmë të përmendur për shërimin nga sar’aja që i shtohen edhe ajetet e sihrit dhe
3. Periudha pas shërimit.
Ajetet që këndohen në rukjen për shërimin nga sihri, e që i kemi shënuar më lart në zgjedhjen e ajeteve të rukjes, janë:
El-Bekare: 102,
El-A’raf: 117-122,
Junus: 81-82 dhe
Ta’ha:69.
Në hadithet e të Dërguarit a.s., marrja mësysh quhet “el-ajn” (syri). Ibni Haxheri e definon “se ai është shikim me admirim nga ana e personit shpirtlig, të përzier me zili, prej të cilit paraqitet dëmi (sëmundja)”. All-llahu i Madhërishëm ka dhënë fuqi dhe aftësi të ndryshme në trupat dhe shpirtërat e njerëzve, ai që turpërohet reagon ashtu që i skuqet fytyra kur e shikojnë, ai që frikësohet zverdhet etj.
Për shkak të lidhjes së pandashme të shikimit dhe të këtyre reaksioneve, veprimi i tillë i përshkruhet syrit, edhepse, në të vërtetë, ai është veprim i shpirtërave që në natyrën e tyre kanë tipare, eaftësi e fuqi të ndryshme me të cilat ndikojnë në personat tjerë, ndonjëherë vetëm me shikim, pa prekje fizike. Pra, nga syri i atij i cili merr mësysh, nganjëherë fluturon shikimi si shigjeta dhe ai, po qe se e qëllon trupin e pambrojtur, vepron (ndikon) në të ose, po qe se trupi është i imunizuar me dhikër e lutje, ia kthen pronarit të vet. Vehid Abduselam Bali përmend se dijetarët muslimanë, siç janë Ibni Xhevzi, Ibni Kajjimi, Ibni Haxheri, En-Neveviu e të tjerë, bëjnë dallim mes zilisë dhe marrjes mësysh.
Zilia ka kuptim më të gjërë se marrja mësysh. Personi i cili mund të marrë mësysh është një lloj i veçantë i ziliqarëve. Kurse, çdo ziliqar, s’ka aftësi të marrë mësysh. Zilia buron nga urrejtja dhe dëshira të zhduket ndonjë mirësi, kurse marrja mësysh nga mahnitja dhe admirimi me bukurinë e diçkaje. Të dyja këto cilësi kanë veprim të përbashkët, do të thotë, shkaktojnë dëm.
Dijetarët muslimanë, sipasnormave tesktuale e tradicionale, vijnë në përfundim:
a) zilia është një realitet i njohur nga tekstet e Kur’anit e të sunnetit, kurse ndikon me dëshirën e All-llahut,
b) zili kanë si njerëzit ashtu edhe xhinët; xhinët munden me anë të zilisë të ndikojnë te njerëzit,
c) zili mund të posedojë edhe personi i verbër,
d) zilia e njeriut ka mundësi të ndikojë edhe ne vetvete, në pasurinë apo familjen e vet.
Dëshmitë e ekzistimit dhe veprimit të marrjes mësysh
Ashtu siç ekzistojnë në Sheriat, pa dyshim, dëshmi mbi ekzistencën e ndikimit/veprimit të sihrit, ashtu edhe në burimet tradicionale ekzistojnë dëshmi tekstuale mbi ekzistimin dhe ndikimin e marrjes mësysh:
1. Në komentin e Kur’anit nga Ibën Kethiri thuhet: “Jakubi a.s. i urdhëroi djemtë e tij, kur i përgatiti të shkojnë me Benjaminin në Egjipt, të mos hyjnë për një derë, por të hyjnë në më shumë dyer, duke druajtur që syri i keq i njerëzve të mos u bëjë dëm, ngase ai, vërtet ekziston dhe mund ta rrëzojë kalorësin nga kali. Sepse, ata fizikisht kanë qenë të bukur e elegantë”.
Në Kur’anin Famëlartë thuhet: (shih Kur’anin, 12:67-68)
Buhariu shënon hadithin nga Aisheja r.a., e cila thotë:
“Më ka urdhëruar (ose: ka urdhëruar) i Dërguari a.s. të këndohet rukja për marrje mësysh”.
Ibni Haxheri, në komentin e këtij transmetimi, sjell hadithin e Ahmedit nga Ebu Hurejreja:
“A’jn (marrja mësysh) është realitet ku marrin pjesë shejtani e zilia e pasardhësve të Ademit a.s.”
2. Edhe Muslimi shënon transmetimin nga Ebu Hurejreja, në të cilin thuhet: “Marrja mësysh është e vërtetë, realitet”.
3. Ibni Maxhe shënon transmetimin nga Aisheja r.a., të cilin Albani e konsideron si verzion autentik: “Lypni mbështetjen e All-llahut nga marrja mësysh, sepse marrja mësysh është realitet i cili ekziston”.
4. Buhariu shënon në “tarihun” e vet hadithin nga Xhabiri se Pejgamberi a.s. ka thënë: “Mortaliteti më i madh i ummetit tim, pas caktimit të All-llahut, do të jetë nga veprimi i marrjes mësysh”. Këtë hadith Albani i konsideron hadith hasen ( i mirë).
Teknika e shërimit nga marrja mësysh
Mënyra e shërimit prej marrjes mësysh ceket edhe në transmetimin që e shënon Ahmedi, Nesaiu dhe Ibni Maxhe nga Umame b. Sehl b. Hunejfi, i cili rrëfen: “Babai im, Ebu Sehl b. Hunejfi, është larë në Harrar duke hequr xhyben e vet para syve të Amir b. Rebi’as. Lëkura e trupit të tij ishte mjaft e bardhë dhe me ten të bukur. Amiri tha: – “Deri sot nuk kam parë këso lëkure as te virgjëresha e mbuluar”. Në po të njëjtin vend Sehlin e kapi një dhimbje e fortë, gjithnjë duke i rritur. E lajmëruan Pejgamberin a.s. se Sehli s’e ngre dot kokën, andaj ai pyeti:
“A dyshoni në ndokë?”
“Në Amir b. Rebi’an” – i thanë.
Pejgamberi a.s. e thirri dhe iu drejtua me një ton të ashpër: “Për çfarë dikush nga ju e mbyt vëllanë e vet? Pse nuk e bekove atë? Laju për t’i ndihmuar atij!”
Amri, me një enë, e lau fytyrën, duart, bërrylat, gjunjtë, skajet e këmbëve edhe nën rrobat e tij. Pastaj atë ujë ia lëshoi Sehlit për shpine dhe ai u shërua përmenjëherë”.
Nga trasmetimi në fjalë kuptohet se qëlluarja me sy (marrja mësysh) mund edhe të vrasë. Ulematë nuk janë të një mendimi rreth dënimit me vdekje për vrasje me anë të syrit të keq. Kurtubiu është i mendimit se sykeqi duhet ta kompenzojë dëmin, nëse e shkakton atë. Në qoftë se e mbyt ndokë me marrje mësysh të dënohet me kisas (dënim me vdekje) ose të paguajë dije (demshpërblim për vrasje). Në këtë aspekt, sipas mendimit të ulemave, sykeqi është i njëjtë me sihirbërësin dhe nuk e konsiderojnë të dalur nga feja dhe s’kërkojnë vrasjen e tij për kufër (apostazi).
Imam Shafiu e ndalon dënimin me vdekje, duke menduar se me të marrur mësysh, në të shumtën e rasteve, nuk mbytet.
Neveveiu konsideron se sykeqi nuk e ka obligim as kefaretin (shpengimin) as dëmshpërblimin, ngase fizikisht nuk ka bërë asgjë, përveç se ka pasur zili dhe dëshirë që të ndërpritet nimeti i dikujt.
Ibni Bettali transmeton prej disa ulemave se pushteti do të duhej sykeqin ta mbyllë në burg, e për të të përkujdeset tutori, po qe se është i varfër. Ai e arsyeton këtë me faktin se dëmi nga personi i tillë është më i madh se sa dëmi i bartësit të elefantiazës, të cilit Omeri r.a. ia ndaloi që të përzihet me njerëz ose nga dëmi të cilin e shkakton ai që han qepë dhe që i ndalohet të marrë pjesë në faljen me xhematë.
Vehid Abdusselam Bali sjell edhe teknika tjera të shërimit nga marrja mësysh:
Njëra nga mënyrat e shërimit është ajo që të vihet dora në kokën e atij që ka marrë mësysh e pastaj të këndohet duaja: (Bismil-lahi erkike, vall-llahu jeshfike min kul-li dain ju’dhike ve min kul-li nefsin ev a’jnin hasi-dinil-lahu jeshfike, bismil-lahi erkike). “Me emrin e All-llahut ta këndoj këtë rukje, All-llahu të shëron nga çdo sëmurje që të mundon dhe prej çdo personi ose syri ziliqar All-llahu të shëron. Me emrin e All-llahut ta lexoj këtë rukje”.
Ose të këndohet duaja:
(All-llahumme rebbennasi edhhibil-be’se, vesh-fi entesh-Shafi, la shifae il-la shifauke la jugadiru sekamen).
“Zoti im, Zot i të gjithë njerëzve, largoje sëmurjen, shëroje, sepse Ti je shërues nuk ka ilaç pos ilaçit Tënd që mundet t’i qëndrojë ballë sëmurjes”.
Ose i këndon suret:
– Ihlas dhe Mua’vvidhetejn.
Shërimi me Kur`an! Muharem Shtullanoviq